داور کیست
در ماده های 454 تا 501 قانون آیین دادرسی مدنی باب هفتم در رابطه با داوری صحبت شده است . داور می تواند یک فرد حقیقی باشد یعنی طرفین قرارداد شخصی را به عنوان داور در میان خود انتخاب کرده و در قرارداد ذکر می کنند . همچنین داور می تواند حقوقی نیز باشد یعنی دو طرف قرارداد یک شرکت یا یک موسسه را به نوان داور انتخاب کرده و نام آن را به عنوان داور در قرارداد ذکر نمایند .
انتخاب داور
وکیل شرق تهران می گوید ، نکته ی حائز اهمیتی که در راستای انتخاب داور وجود دارد این است که می توان داور را در هر مرحله از قرارداد انتخاب نمود ؛ یعنی می توان داور را در زمان انعقاد قرارداد یا در هنگام اجرای مفاد قرارداد و یا پس از طرح دعوی در مرجع قضایی انتخاب کرد .
داوری در قانون
در قوانین کشور مان از ابتدا داوری از اهمین ویژه ای برخوردار بوده است و همچنین در ماده ی 6 قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب که در سال 1373 به تصویب مجلس رسیده است ، نیز به آن اشاره شده است . البته در این قانون از اصطلاح قاضی تحکیم استفاده شده است که به معنای ” کسی است که رضایت دارد تا از جانب شخص یا اشخاص در دعوا یا دعاوی معین که او در آن دخالت دارد، داوری کند . ”
دعاوی غیر قابل ارجاع به داور
وکیل پایه یک تهران با استناد به ماده 478 قانون آیین دادرسی مدنی می گوید بعضی از دعاوی قابلیت ارجاع به داوری را ندارند . برای مثال می توان به قرارداد هایی از جمله نکاح و فسخ نکاح ، طلاق و دعاوی مربوط به ورشکستگی اشاره نمود که در آن ها نمی توان داور تعیین نمود .
داور مناسب چه کسی است
همانطور که گفته شد انتخاب داور برای تسریع در روند رسیدگی به شکایت و دعوی مطرح شده و همچنین کاهش هزینه های مربوط به آن می باشد ، بنابراین برای انتخاب داور می بایست کسی را در نظر گرفت که اطلاعات کافی را درباره ی داوری داشته باشد ؛ چراکه در صورت انتخاب فردی که شایستگی داوری ندارد ، هم هزینه ها افزایش می یابد و هم زمان زیادی صرف می شود .
بنابراین بهتر است در رابطه با انتخاب داور به درستی فکر کرده و شخصی را انتخاب کنید که دانش حقوقی داشته باشد و یا حقوقدان با تجربه باشد . البته می توانید از مراکز داوری سازمانی نیز استفاده نمایید .
شرایط ارجاع به داوری
طبق ماده ی 454 قانون آییین دادرسی مدنی ، در صورتی که نزاعی رخ دهد ، اگر افراد شرایط ذیل را داشته باشند می توانند منازعه را نزد داور ببرند :
- ” طرفین اهلیت اقامه دعوا را داشته باشند . “
- ” طرفین بر ارجاع امر به داوری تراضی کنند . “
چه کسانی صلاحیت داوری ندارند
با استناد به ماده ی 469 قانون آیین دادرسی مدنی ، داور می بایستی از صفات قاضی برخوردار باشد ، بنابراین افرادی که دارای شرایط زیر باشند نمی توانند به عنوان داور انتخاب شوند مگر آن که با رضایت طرفین انتخاب گردند .
- کسانی که سنی کمتر از ۲۵ سال تمام داشته باشند .
- ” کسانی که در دعوی یا اختلاف ذینفع باشند . “
- ” کسانی که با یکی از اصحاب دعوی قرابت سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم داشته باشند . “
- اشخاصی که خود شان یا همسر شان جزئی از وراث یکی از طرفین باشد .
- افرادی که قیم یا کفیل یا وکیل یا مباشر امور یکی از اصحاب دعوی باشند یا یکی از اصحاب دعوی مباشر امور آنان باشد .
- ” کسانی که با یکی از اصحاب دعوی یا با اشخاصی که قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم دارند ، در گذشته یا حال دادرسی کیفری داشته باشند . “
- ” کسانی که خود یا همسرانشان یا یکی از اقربای سببی یا نسبی تا درجه دوم از طبقه سوم او با یکی از اصحاب دعوی ( اختلاف ) یا زوجه یا یکی از اقربای نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم او دادرسی مدنی دارند . “
- کارمندان دولت زمانی که در حوزه مأموریت شان باشند .
افراد زیر را به هیچ وجه حتی در صورت رضایت طرفین نمی توان به داوری انتخاب کرد :
- کسانی که از اهلیت قانونی ( محجورین اعم از صغیر ، مجنون ، سفیه و ورشکسته ) برخوردار نیستند .
- افرادی که به موجب حکم قطعی دادگاه از داوری محروم شده باشند .
- کسانی که بر اثر حکم قطعی دادگاه امکان انجام دادرسی ا آن ها منع گردیده باشد .